Džemat Zdena je relativno mlad džemat. Formiran je u januaru/ramazanu 1996. godine, u tom prigradskom naselju. Na prostoru koji pokriva džemat Zdena do 1992. godine živjelo je oko 160 članova muslimanskih domaćinstava. Danas na prostoru ovog džemata egzistira blizu 800 muslimanskih domaćinstava, jer se mnogo porodica, porijeklom iz Prijedora, Banja Luke, Bosanskog Novog, Kotor Varoši, Kozarca itd., nakon agresije nastanilo u ovom dijelu grada gdje su ostali živjeti.
Prvi počeci organizacije vjerskog života ovog džemata vezuju se za Društveni dom u Zdeni, gdje je nekoliko godina bio smješten prvi mesdžid u kojem su se obavljale sve vjerske aktivnosti.
Parcelu za izgradnju džamije u Zdeni na općinskom zemljištu dodijelilo je Općinsko vijeće Sanskog Mosta, a velike zasluge za cjelokupan projekat njenog podizanja ima tadašnji načelnik, rahmetli Mehmed Alagić, legendarni komandant 7. korpusa Armije Republike Bosne i Hercegovine, te Osman-ef. Hasanbegović, prvi imam ovog džemata.
Izgradnja džamije u ovom džematuotpočela je 18. 10. 1997. godine i trajala je oko deset godina. Jedan od razloga višegodišnje izgradnje je i taj što su radovi na džamiji jedno vrijeme bili prisilno obustavljeni od strane OHR-a (od novembra 2001. do marta 2004. godine),a zbog protestiranja pravoslavng dijela stanovništva, što je ostavilo negativan rezultat po samu izgradnju. Nakon što je dokazana neosnovanost svih prigovora i predočena sva potrebna dokumantacija o legalnosti gradnje, OHR je ukinuo zabranu i izgradnja džamije je dovršena 2007. godine kada je iste godine, 09. augusta, upriličeno i njeno svečano otvaranje.
U izgradnji džamije učestvovalo je mnogo džematlija, ali one koji su nad njenom izgradnjom moralno, materijalno i radom svakodnevno bdjeli, ipak moramo posebno pomenuti. To je prije svih, prvi mutevelija ovog džemata, rahmetli Memić Malić, Hilmija Mulalić, Alija Kurbegović, Pašo Burnić, kao i tadašnji džematski imam, Osman ef. Hasanbegović.
Mnogo je džamijskih vakifa koji su se svojim novčanim sredstvima ugradili u izgradnju „Džamije bosanskih gazija“ u Zdeni. Među njima, posebno su se istakla trojica džematlija: hadžija Hajrudin Hasanbegović, te braća Ibrahim i Hasan Kurbegović sa porodicama. Džamiju je na svečanosti otvorenja otvorio Hasan Kurbegović sa porodicom koji je vlastitim sredstvima financirao izgradnju munare, uz sporazum sa džematom i garanciju da će zauzvrat ova čast pripasti njemu.
Prvi imam ovog džemata i najveći inicijator izgradnje džamije bio jeOsman-ef. Hasanbegović koji je u ovom džematu ostao do kraja radnog vijeka, kada se penzioniše 01.10.2018. godine. U zaslužnu penziju je ispraćen od strane kolega – imama, te džematlija na centralnom programu obilježavanja Nove godine hidžre, koja se te godine održala u džematu Zdena.
Od 01.10.2018. godine dužnost imama, hatiba i muallima u džematu Zdena obnaša Senad-ef. Omić. Svršenik je medrese “Dr. Ahmed Smajlović” u Zagrebu i Fakulteta islamskih nauka u Sarajevu, na kojem je položio i sve ispite postdiplomskog magistarskog studija.
Službu mutevelija u ovom džematu do sada su obnašali: Memić Malić, Hilmija Mulalić, i Pašo Burnić. Aktualni mutevelija u džematu Zdena je Kemal Ćoralić.
Od vakufske imovine, ovaj džemat posjeduje džamiju i parcelu sa prostranim haremom, džematsku kuću u izgradnji, pomoćni objekat, te tri džematska mezarja: mezarje Krupići, Velići, te mezarje u Prvomaskoj ulici koje se, iako ima upotrebnu dozvolu, zasad još ne koristi.
- godine brat i sestra Zijad Krupić i Derviša Bećirbegović su uvakufili parcelu za potrebe proširenja džematskog mezarja u Krupićima.
U Džamiji bosanskih gazija klanja se svih pet dnevnih namaza, džuma, teravija i bajrami, te se održava redovna mektebska nastava. Polaznost djece u mektebu je u samom vrhu Medžlisa Islamske zajednice Sanski Most. Mnogi polaznici ovog mekteba ostvarivali su zapažene rezultate na svim nivoima Islamske zajednice.
Ove godine (2025.) mekteb džemata Zdena je na nivou međumektebskog takmičenja (nivo Medžlisa) osvojio ekipno prvo mjesto, čiji je takmičar u učenju Kur'ana osvojio prvo mjesto i na sljedećem nivou (nivo Muftijstva), te mu predstoji predstavljanje svog džemata, medžlisa i muftijstva na najvišem nivou mektebskog takmičenja (Rijaset).
Da je mektebska nastava u ovom džematu kvalitetno organizirana govori u prilog i činjenica da je nekoliko polaznika ovog mekteba uspješno završilo medresu i Fakultet islamskih nauka. Iz ovog džemata je potekao i jedan hafiz Kur'ana Časnog, Ajdin Halilić, svršenik medrese „Reis Džemaluddin ef. Čaušević“ u Cazinu i Fakulteta islamskih nauka u Sarajevu.
Aktuelni imam džemata Zdena, Senad-ef. Omić za svoj predani rad i angažman nagrađivan je više puta, a od priznanja izdvajamo:
- Priznanje „Najbolji muallim“ Medžlisa Islamske zajednice Sanski Most(2012. godine);
- Priznanje „Najuspješniji imam“ Medžlisa Islamske zajednice Sanski Most(2021. godine);
- Priznanje zatrud i nesebično zalaganje organizaciji, radu i razvoju socijalnog fonda„Berićet“ Medžlisa Islamske zajednice Sanski Most i uspješnoj realizaciji brojnih humanitarnih akcija (2021. godine);
Danas je džamija u džematu Zdena u potpunosti funkcionalna i uređena sa svim potrebnim sadržajima, od kojih se posebno ističe kvalitetna mektebska nastava što je najsigurniji ‘zalog’ i nada za svijetlu budućnost jednog džemata, a od infrastrukturnih sadržaja posebno se ističe veliki džamijski harem i prikladan parking uz džamiju.
